Wat is dyslexie?
Dyslexie is een hardnekkig probleem met het aanleren en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen op woordniveau.
Trage verwerking van informatie. Dyslectische mensen nemen nieuwe informatie (klanken, woorden, tekst) langzamer in zich op dan andere mensen. Lezen gaat traag, voorlezen gaat stotterend… Er moet te veel informatie worden verwerkt in de hersenen, wat tot problemen leidt.
Problemen op school. Moeilijkheden met lezen en spellen geeft problemen met veel schoolse taken. Voordat kinderen leren lezen en spellen kunnen er al problemen zijn met de spraak- en/of taalontwikkeling. Onze gespecialiseerde logopedisten kunnen de risicofactoren voor dyslexie in de eerste jaren van de basisschool goed signaleren en begeleiden.
Kenmerken van dyslexie
Dyslexie is aangeboren. De eerste kenmerken zijn vaak al van baby af aan duidelijk. Daarom onderstaand overzicht, met mogelijke symptomen in iedere fase van de ontwikkeling. Je hoeft niet aan alle symptomen te voldoen om dyslexie te hebben, dus niet het hele rijtje hoeft herkenbaar te zijn.
Je kunt dyslexie bij uw kind herkennen aan de volgende kenmerken. Sommige kenmerken zijn zeer positief en sommige zijn minder gunstig:
- Heeft een hoog IQ, maar schooltests zijn mager; komt mondeling beter uit de verf dan schriftelijk.
- Heeft aanleg voor kunst, drama, muziek, sport, werktuigkunde, verhalen vertellen, verkopen, zakendoen, ontwerpen, bouw of techniek.
- Lijkt schrander, zeer intelligent en helder, maar is niet in staat om op basisniveau te lezen, te schrijven of te spellen
- Wordt bestempeld als lui, dom, onverschillig, onvolwassen, of als iemand die ‘niet zijn best doet’ of ‘gedragsproblemen’ heeft.
- Is niet ‘ver genoeg achter’ of ‘zwak genoeg’ voor gerichte hulp.
- Voelt zich dom; heeft weinig zelfrespect; verbergt of camoufleert zwakke kanten met ingenieuze, compenserende strategieën; is snel gefrustreerd en emotioneel over school, lezen en tests.
- Lijkt vaak weg te dromen, verdwaalt gemakkelijk en verliest de tijd uit het oog.
- Heeft moeite aandacht te richten; is zeer actief of juist een dagdromer.
- Leert het best door concrete ervaring, demonstraties, uitproberen, observatie en visuele hulpmiddelen.
- Heeft voor complexe situaties en problemen vaak snelle en efficiënte oplossingen.
Hoe vaak komt dyslexie voor?
Een op 28 mensen heeft dyslexie. In het onderzoek dat ten grondslag heeft gelegen aan de vergoedingsregeling dyslexie staat dat 3,6% van de leerlingen ernstige enkelvoudige dyslexie heeft. In Nederland zijn dit 7200 gevallen per jaargroep van 200.000 leerlingen. Dat is ongeveer een leerling per klas.
Wat doet de logopedist bij dyslexie?
Deskundig. De logopedisten van Logopedie en Dyslexie Centrum Drinkenburg zijn deskundig op het gebied van diagnostiek, en behandeling van spraak- en taalstoornissen. Dit is in het bijzonder van belang omdat onze logopedisten kennis hebben van diagnostiek en begeleiding van factoren die met dyslexie samenhangen, zoals fonologie (herkennen van klanken) en oproep snelheid.
Logopedisten zijn vaak al in een vroeg stadium betrokken bij kinderen met dyslexie. Soms is er nog helemaal geen sprake van een kind dat in het leerproces vastloopt, maar zijn er wel al risicofactoren te signaleren. Goede begeleiding in een vroeg stadium (onder andere met klanken en letters werken) kan dyslexie weliswaar niet voorkomen, maar wel de uitingsvorm ervan verkleinen.
Samenwerking met ouders. Bij de behandeling van dyslexie wordt samengewerkt met de ouders en de school van het kind. Ook wordt rekening gehouden met de totale ontwikkeling van het kind en eventueel bijkomende problemen.
Logopedie wordt in veel gevallen door de zorgverzekeraar vergoed. Lees- en spellingproblemen hebben vaak verband hebben met logopedische stoornissen. Vraag hiernaar bij uw logopedist.
Hoe ziet dyslexie begeleiding er uit en wat kost het?
Wanneer er dyslexie is vastgesteld bij je kind is het fijn om te weten dat er veel te doen is aan de lees- en spellingproblemen. Dyslexie zelf gaat niet over, maar kinderen kunnen wel hun lees- en spellingvaardigheid verbeteren en leren hun kwaliteiten beter in te zetten om minder last te hebben van de dyslexie.
Indien je kind nieuw is in de praktijk, wordt gestart met een intakegesprek. Hierin wordt ingegaan op jullie hulpvraag. Ook wordt de ontwikkeling van je kind van de zwangerschap tot nu besproken. Dit gesprek duurt één à anderhalf uur. In principe vindt dit gesprek alleen met (één van de) ouders plaats*. Bij jongeren vanaf 12 jaar wordt een gesprek vaak wel met de jongere (erbij) gevoerd. Indien ouders dit wensen, kan ook de leerkracht/intern begeleider/mentor bij het intakegesprek aanwezig zijn.
Aan het begin van de dyslexiebehandeling wordt in overleg met de ouders en de leerkracht/intern begeleider een behandelplan opgesteld. Hierin staan de doelen beschreven waaraan gewerkt zal worden. Tevens wordt vermeld op welke manier er aan deze doelen gewerkt wordt en hoe de taken verdeeld worden.
Omdat het belangrijk is dat er een goede band ontstaat tussen het kind en de behandelaar wordt er veel aandacht besteed aan de contactopbouw. Hiervoor worden spelletjes, gesprekken en creatieve werkvormen ingezet.
Er wordt vanuit gegaan dat er naast de behandeling vier keer per week 20-30 minuten thuis en/of op school geoefend wordt. Daarom is het wenselijk dat één van de ouders altijd aanwezig is bij de behandeling, zodat je weet hoe de leerstof aangeboden wordt en zodat aanwijzingen gegeven kunnen worden voor de ondersteuning van je kind.
Behandelingen vinden over het algemeen wekelijks op een vast moment plaats en duren 45 minuten. Per behandeling wordt 15 minuten voorbereidings- en verwerkingstijd in rekening gebracht. Hierin wordt de verslaglegging van de behandeling gedaan en contact met de ouders en met de school onderhouden. Voor extra werkzaamheden worden aanvullende kosten gerekend op basis van het uurtarief.
De duur van een behandeltraject is onder andere afhankelijk van de grootte van de achterstanden bij aanvang van de behandeling, de mate van dyslexie, het geheugen en eventuele bijkomende gedrags- of sociaal-emotionele problemen. De meeste kinderen zijn een jaar tot anderhalf jaar in behandeling om hun lees- en spellingachterstanden weg te werken.
Bij de dyslexiebehandeling wordt elke 12 weken een voortgangsonderzoek gedaan, waarbij gekeken wordt wat het kind in de afgelopen behandelperiode heeft bijgeleerd. Hiervan wordt een verslag gemaakt. In dit verslag wordt ook het behandelplan voor de volgende behandelperiode opgenomen. In overleg met de ouder(s) wordt de behandeling zoveel mogelijk in samenwerking metde leerkracht/mentor uitgevoerd.
Wat is onder andere de inhoud van de behandeling?
Tijdens de dyslexiebehandeling wordt psycho-educatie gegeven. Dit is uitleg over wat dyslexie is, wat de oorzaken en de gevolgen van dyslexie zijn en wat je eraan kunt doen. Psycho-educatie heeft vaak een positieve invloed op de motivatie, het zelfvertrouwen en de inzet van je kind. En daarmee op de resultaten van de dyslexiebehandeling. Ook voor ouders is psycho-educatie zinvol. Je leert zo je kind op een helpende manier te ondersteunen.
Om het technisch lezen te verbeteren wordt zowel op klank-, woord- als op tekstniveau geoefend. Bij het lezen van losse woorden wordt veel aandacht besteed aan de woordstructuur, zodat het kind woorden gemakkelijker kan ontcijferen.
Bij het lezen van tekst wordt zoveel mogelijk aangesloten bij de belangstelling van het kind. Logopedie en Dyslexie Centrum Drinkenburg heeft een eigen bibliotheek met heel veel leuke en actuele leesboeken, die geleend mogen worden. Door middel van ondersteunende leestechnieken wordt gewerkt aan het verhogen van het leestempo en/of de nauwkeurigheid. De nadruk ligt op het opdoen van succeservaringen, waardoor het plezier in lezen wordt vergroot.
Logopedie en Dyslexie Centrum Drinkenburg maakt in de dyslexiebehandelingen gebruik van behandelmethodieken van o.a. spelling die bewezen effectief (‘evidence based’) zijn.
Indien een kind tijdens de behandeling of in de klas behoefte heeft aan het gebruik van compenserende hulpmiddelen, dan wordt hieraan aandacht besteed tijdens de dyslexiebehandeling. Spreekhoek kan ook adviseren bij de keuze voor een geschikt hulpmiddel.
Tijdens de dyslexiebehandeling wordt zoveel mogelijk aangesloten bij de sterke kanten, de leerstijl en de interesses van je kind.
Tarieven
Het onderzoeks- en behandeltarief is € 60,–. Dit omvat 45 minuten contacttijd en 15 minuten administratietijd voor voorbereiding, verslaglegging en het onderhouden van contact met de ouders en/of school.
Risico-onderzoek dyslexie (technisch lezen spelling, fonologische verwerking van klanken, aspecten van het geheugen, taalonderzoek) inclusief verslag kost € 195,-.
Dyslexiebegeleiding wordt niet vergoedt door de zorgverzekeraar. Het dient immers geen gezondheidsdoel maar een onderwijskundigdoel.
Voor een volledig dyslexie-onderzoek werkt Logopedie en Dyslexie Centrum Drinkenburg samen met verschillende praktijken. De diagnose dyslexie mag uitsluitend worden gesteld door iemand met een academische graad in klinische (kinder- of jeugd-) psychologie of orthopedagogiek vereist, alsmede een erkende registratie in de psychodiagnostiek, minimaal (op het niveau van) de BIG-registratie Gezondheidszorgpsycholoog. De K&J-registratie van het NIP en de registratie orthopedagoog-generalist (of diagnostiek) van de NVO voldoen hieraan.
*Bij gescheiden ouders dienen beide ouders, indien zij beiden het ouderlijk gezag uitoefenen, toestemming te geven voor behandeling. U wordt dan ook verzocht met beide ouders aanwezig te zijn bij de intake.
